Svečano pridavanje u somborskom „Bunjevačkom kolu“

│ Izvor: UG „Bunjevačko kolo” Sombor │ Četvrtak, 25.11.2021. │

U utorak, 23. novembra, u ispunjenoj Velikoj Sali zdanja Županije u Somboru, održano je, u organizaciji somborskog „Bunjevačkog kola“, svečano pridavanje povodom 300-godišnjice rođenja prvog somborskog gradonačelnika, Bunjevca Martina Parčetića, i povodom 103. godišnjice održavanja Velike narodne skupštine u Novom Sadu. Pridavači su bili istoričar prof. dr Saša Marković, dekan Pedagoškog fakulteta u Somboru, i zavičajni istoričar i publicista Milan Stepanović.

O životu i delu prvog somborskog gradonačelnika Martina Parčetića (1721-1789) govorio je Milan Stepanović, naglasivši ulogu koju je ovaj mladi somborski graničarski konjički zastavnik imo u procesu sticanja statusa slobodnog i kraljevskog grada Sombora, čije je izaslanstvo pridvodio u prigovorima na carskom dvoru u Beču, između 1745. i 1748. godine. Stepanović je rekao da je imenovanje Parčetića na čelo somborskog izaslanstva pridstavljao srićan odabir i da je upravo on na svojim plećima pono i najveći teret troipogodišnje borbe za elibertaciju Sombora. Zafaljujući njegovom diplomatskom umeću, ali i rišenosti i odlučnosti da sprovede u dilo zamisao svoji sugrađana, Sombor je uspio u svojoj namiri i Somborci su 1749. g. stali na prag građanskog društva, a njihov grad je, svega godinu posle Novog Sada, posto slobodan i kraljevski. Prilikom prvi izbora za gradska pridstavnička i izvršna tila 27-godišnji Martin Parčetić izabran je, krajem aprila 1749. godine, za prvog somborskog velikog sudiju (gradonačelnika u današnjem smislu te dužnosti). Stepanović je u svom izlaganju govorio i o nobilitaciji Martina Parčetića, koji je 1753. godine, odlukom carice i kraljice Marije Terezije, dobio titulu plemića, zbog svoji ratni i civilni zasluga. Svoje izlaganje Stepanović je završio zaključkom da značaj i nemerljive zasluge Martina Parčetića ni do danas u somborskoj istoriografiji i svisti Somboraca nisu potpuno i do kraja pripoznate, ko i da se Sombor, ko grad, sve do sada, ni jednim gestom nije odužio jednom od svoji utemeljitelja i svom prvom gradonačelniku (među 330 somborskih ulica danas nijedna ne nosi njegovo ime, nigde ne postoji ni memorijalni natpis ili ploča o njemu, a o spomeniku da i ne govorimo). Ipak, ime Martina Parčetića, prvog somborskog gradonačelnika, konstatovo je Stepanović, ostaje zapisano u istoriji grada da jasno svidoči o njegovom velikom političkom podvigu i ključnom značaju njegovi aktivnosti za nastanak građanskog Sombora.

Prof. dr Saša Marković u svom izlaganju načinio je genezu srpsko-bunjevački odnosa i bliske političke saradnje u godinama koje su prithodile Prvom svitskom ratu, a definiso je i zajedničke nacionalne interese koji su pridstavljali sponu te saradnje, posebnu imajući u vidu izloženost oba etnikuma nasilnoj mađarizaciji i nacionalnoj obespravljenosti, vidno izraženim s kraja 19. i s početka 20. stoleća. Prof. Marković je govorio i o novembarskim danima 1918. godine u Somboru, te o zajedničkoj političkoj akciji putem Mesnog narodnog veća Srba i Bunjevaca, kao i političkim osobenostima te saradnje u vrime priprema za Veliku narodnu skupštinu u Novom Sadu. Govoreći o ovom događaju, prof. Marković je objasnio zašto je suštinska bila odluka bački Bunjevaca da u novu zajedničku državu Južni Slovena ne stupe preko Narodnog vijeća Slovenaca, Hrvata i Srba u Zagrebu, već putem neposrednog prisajedinjenja Bačke, Baranje i Banata Kraljevini Srbiji, kao jednoj od pobednica Velikog rata, sa nesumnjivim ugledom i velikom podrškom zapadni saveznika, pre svega SAD i Francuske.

Tokom predavanja konferansije Ružica Parčetić pročitala je odlomke iz pisama Martina Parčetića, upućeni iz Beča svojim sugrađanima 1746. i 1747. godine, a pisane bunjevačkim narodnim govorom, ko i tekst zajedničkog proglasa Mesnog narodnog veća Srba i Bunjevaca u Somboru svojim sunarodnicima, od 5. novembra 1918. godine.

Svečanost je oplemenio nastup pivački grupa „Varošani“ i „Varošanke“ GKUD „Ravangrad“.

Projekat je podržo grad Sombor, po konkursu za NM.

FOTOGRAFIJE

Proširena sidnica Odbora za kulturu

│ Izvor: BMC │ Petak, 19.11.2021. │

Proširena sidnica Odbora za kulturu Nacionalnog savita bunjevačke nacionalne manjine održana je u sridu, 17. novembra, na Otvorenom univerzitetu u Subatici.

Na dnevnom redu ove proširene sidnice Odbora za kulturu BNS bilo je riči o podili zaduženja vezano za obilužavanje jednog od bunjevački nacionalni praznika „25. novembra – Dan Velike narodne Skupštine Srba, Bunjevaca i ostali Slovena“.

Zatim se raspravljalo o prilogu plana rada u kulturi za 2022. godinu ko i o obavezama udruženja upisani u registar Bunjevačkog nacionalnog savita.

Na ovoj proširenoj sidnici Odbora za kulturu bili su prisutni pridstavnici bunjevački ustanova: UK „Centar za kulturu Bunjevaca”, bunjevački udruženja: BKC „Bajmak”, BKC „Lemeški Bunjevci” Lemeš, UG „Bunjevačka vila” Mala Bosna, KUD „Bunjevka”, UG „Bunjevačka kasina”, KUD „Aleksandrovo”, KUDŽ „Bratstvo”, BEIC „Ambrozije Šarčević”, Bunjevačiki omladinski centar, pridsidnica i članovi odbora za kulturu: Kata Kuntić, Antuš Romić, Tamara Babić i Antun Fratrić ko i pridsidnica BNS dr Suzana Kujundžić Ostojić.

Svečana akademija „Braća uvek-uvik zajedno“

│ Izvor: BMC │ Ponediljak, 15.11.2021. │

Svečana akademija „Braća uvek-uvik zajedno“ održana je u petak, 12. novembra, na sceni Narodnog pozorišta „Jadran“ u Subatici, di je akademija započela svečanim intoniranjem himne „Bože pravde“ i svečane bunjevačke pisme „Podvikuje bunjevačka vila“ u izvođenju hora srpskog kulturnog centra „Sveti Sava“.

Med prisutnim zvanicama bio je i gradonačelnik Varoši Subatice Stevan Bakić koji se obratio prisutnima istaknuvši značaj ovog obilužavanja.

Mile Tasić, pridsidnik Glavnog odbora SKC „Sveti Sava“ je istako na koji način se obilužava 13. novembar 1918. godine svake godine, a dr Milan Micić, književnik i istoričar, generalni sekretar Matice Srpske je izno detalje o značaju događaja datuma vezani za obilužavanje 13. novembra 1918. godine.

Miroslav Vojnić Hajduk, pridsidnik BKC „Subatica” je istako na koji način je potpisana povelja izmed BKC „Subatica” i SKC „Sveti Sava“ još daleke 1991. godine.

U okviru svečane akademije učestvovo je glumac Miloš Stanković i izvedena je monodrama „Vojvoda Živojin Mišić“ u izvođenju Boška Puletića, glumca beogradskog Narodnog pozorišta.

Video prilog: BMC

FOTOGRAFIJE