Održana prva „Pogačijada” u Mirgešu

│ Izvor: BMC │ Ponediljak, 04.10.2021. │

U subatu, 2. oktobra, održana je prva „Pogačijada“ u Mirgešu u Domu MZ, a u organizaciji Savita MZ „Mirgeš”. Pored mnogi koji su se prijavili za takmičenje u pravljenju pogače koja je bila izložena, bila su prisutna i udruženja žena koja se bave izradom narodni rukotvorina.

Med prisutnim zvanicama bio je gradonačelnik Varoši Subatice Stevan Bakić, Srđan Samardžić, član gradskog vića zaduženog za oblast privrede, dr Suzana Kujundžić Ostojić, pridsidnica BNS, Tihomir Vrbanović, član IO BNS i Boris Bajić, direktor NIU BIC. Prisutne goste i positioce je pozdravila isprid organizatora ove manifestacije Nevena Vejnović i zafalila se svima koji su doprineli da ova manifestacija uspije.

- Obzirom da se po prvi put organizuje ovakva manifestacija lipo je zamišljena, velika je zainteresovanost za događaj i naravno triba nigovat svake godine i okupljat ljude u ovolikom velikom broju – kazala je pridsidnica BNS dr Suzana Kujundžić Ostojić.

Pere Ivković – Corda član savita MZ „Mirgeš” koji je uključen u rad savita je kazo da će se ubuduće 2. oktobar obilužavat sa ovom manifestacijom ko Dan sela.

Boris Bajić, direktor NIU BIC i podpridsdinik SBB je podržo ovakvu manifestaciju, obzirom da u Savitu MZ „Mirgeš” SBB ima svoja dva člana u trenutnom sazivu.

Pogačijada je bila takmičarskog karaktera di je za najbolju pogaču sa makom proglašena pogača Ilonke Cvijin, od sira Olge Balog a od višanja Ruže Juhas.

Video prilog: BMC

FOTOGRAFIJE

Obiluženo 110. godina od osnivanja prvog stacioniranog bioskopa

│ Izvor: BMC │ Ponediljak, 04.10.2021. │

U organizaciji UK „Art bioskop Aleksandar Lifka“ u petak, 1. oktobra, obiluženo je 110. godina od osnivanja prvog stacioniranog bioskopa u Subatici sa svečanim polaganjom vinca na spomenik Aleksandra Lifke, otvaranjom izložbe i projekcijom filma „Lifka od osnivanja do renoviranja i ponovnog otvaranja“.

Potom je održan i okrugli sto i projekcija filma „Ljudi sa kamerama“ autora Zoltana Šifliša. Med prisutnim zvanica je bila i pridsidnica BNS dr Suzana Kujundžić Ostojić jel je ova ustanova kulture od nacionalnog značaja za bunjevačku nacionalnu zajednicu. Na samom početku programa obratio se direktor ove kulturne ustanove Aleksandar Toković ko i dr Aleksandar Evetović poznati subatički lekar, te je štogod kratko kazo o gospodinu Aleksandru Lifki čiji je on potomak.

Aleksandar Lifka: „Rođen u Brašovu, 20. maj 1880. godine, smatra se jednim od pionira kinematografije u Sridnjoj Evropi. Od 1900. godine, osim prikazivanja filmova u svom putujućem bioskopu, bavi se i snimanjom filmova, ko i komponovanjom filmske muzike. Godine 1911. otvorio je prvi stalni bioskop u Subatici.

Aleksandar Lifka, od majke Ernestine i oca Karla, rođen je na porodičnoj turneji u Brašovu (danas Rumunija) di je porodica nastupala sa svojim putujućim panoptikumom. Rano detinjstvo je provo u mistu Žatec (Češka). Sridnju škulu pohađa u Beču di izučava elektrotehniku. Imo je samo pet godina kad mu je otac umro. Majka je uspila da održi porodični poso, da vodi putujući muzej i panoptikum, prihrani porodicu i škuluje dicu.

U bivšoj zgradi hotela "Hungarija" u Subatici Aleksandar Lifka je 1910. godine započo priuređivanje prostorija za prikazivanje filmova, a 1911. godine prvi stacionarni bioskop pod imenom "Bioskop Lifka" počo je sa radom. U međuvrimenu se oženio Subatičankom Eržebet Bek sa kojom nije imo dice.

Tek nakon II svitskog rata Aleksandar Lifka je prihvatio jugoslovensko državljanstvo. Umro je 12. novembra 1952. godine u svom vinogradu u Bačkim vinogradima, u selu di je i provodio najviše vrimena i di je od svog novca opremio i bioskop. Saranjen je u porodičnoj grobnici na Bajskom groblju u Subatici.

T. B.

FOTOGRAFIJE

Promocija knjige „Groktalice bačkih Bunjevaca“ u Subatici

│ Izvor: BMC │ Utorak, 28.09.2021. │

U prostorijama Gradske biblioteke u Subatici u ponediljak, 27. septembra, promovisana je knjiga „Groktalice bačkih Bunjevaca“ autorke dr Suzane Kujundžić Ostojić.

O knjigi su divanili Dragan Rokvić, direktor Gradske biblioteke u Subatici, dr Drago Njegovan istoričar iz Novog Sada, prof. dr Jasmina Jokić sa Filozofskog fakulteta iz Novog Sada, prof. dr Alma Rizvanović, posebna savitnica podpridsidnika Vlade i ministra za kulturu i informisanje i saradnik u nastavi na Internacionalnom univerzitetu u Novom Pazaru ko i sama autorka knjige dr Suzana Kujundžić Ostojić.

Ova knjiga je nastala na osnovu odbranjenog doktorata na temu: Antropološka funkcija i značenje groktalica kod bački Bunjevaca na Filozofskom fakultetu u Beogradu, Katedra za etnologiju i antropologiju. Izdavač ove knjige je Muzej Vojvodine i UK „Centar za kulturu Bunjevaca“.

Groktalice su bunjevačke epske pisme na ikavici, koje su dobile naziv po specifičnom načinu izvođenja. Nastale su u vrimenu prvi veliki seoba Bunjevaca iz zapadne Bosne i Dalmatinske Zagore, bižeći od Turaka već u XVII viku.

Velik doprinos dao je naš poznati sakupljač Blaško Rajić (1878-1951) koji je ujedno izdao prvu zbirku „Narodnog blaga“ 1910. god. i u proširenom drugom izdanju 1923. god., pokazao je interesovanje za bunjevačke groktalice, koje su objavljene u toj knjigi. Na osnovi Rajićevih podataka Milivoj V. Knežević je prihvatio i razvio tezu da groktalice ne pivaju samo muškarci neg starije žene – nane, obično u svatovima radi uticanja pismom na buduće supruge, a i radi uveseljavanja gostiju najrazličitijeg uzrasta.

Ova okolnost uobičajenog pivanja groktalica ipak nije dovoljan i uvirljiv razlog da se one svrstavaju u “svatovske“ pisme, koje samostalno postoje u više karakterističnih oblika, al isključivo ko običajne.

Groktalice su po svom ustaljenom deseteračkom obliku i po svojem sadržaju uobličile cilokupna narodna iskustva iz borbi tokom burni istorijski zbivanja i izrazile glavne životne nazore, etička svaćanja društveni odnosa i ponašanja čovika u zlu i dobru, poštenju i pokvarenosti, ljubavi i mržnji, u bogastvu i siromaštvu, u ropstvu i slobodi.

Groktalica iziskuje poseban način pivanja što znači uzimanje dubokog glasa iz grla uz pomoć dijafragme što se kod Bunjevaca zove “groktenje“.

T. B.

FOTOGRAFIJE