Ove godine se navršilo 70 godina od smrti Mije Mandića, bunjevačkog učitelja, novinara, književnika i istaknutog kulturnog radnika. Tim povodom je Gradski muzej Subotica u utorak, 29. septembra, svečano otvorio izložbu pod nazivom Mijo Mandić (1857-1945), počasni građanin Subotice.

Velik broj positilaca se tom prilikom okupio kako bi se kroz postavku portreta, književni dila, novinski članaka i kraljevski ordena Mije Mandića podsitio života ovog bunjevačkog velikana.

Tokom otvaranja izložbe gosti su imali priliku da pogledaju i dokumentarni film o ovom istaknutom Bunjevcu, kojeg je pripravio BKC “Bajmok” i koji je premijerno prikazan ovog lita u okviru “Dana bunjevačke kulture”.

Izložbu su otvorili pridsidnica odbora za obrazovanje Nacionalnog savita bunjevačke nacionalne manjine Mirjana Savanov i direktor Gradskog muzeja Ištvan Hulo.
Autorka izložbe, bibliotekar i kustos muzeja, Nevenka Bašić Palković je ovom izložbom želela da detaljnije sagleda život i rad Mije Mandića. Izložba će bit otvorena do kraja godine.

V.K.

U ponediljak, 14. septembra u organizaciji Gradske biblioteke iz Subotice, Gradske biblioteke „Karlo Bijelicki“ iz Sombora a nuz podršku Bunjevačkog media centra iz Subotice, u prostoru subotičke varoške biblioteke prezentovana je knjiga „Alternativa, Povelja, Statut – normativni okvir somborske lokalne samouprave u periodu 1749-1918“,  doc. dr Miloša Petrovića i Vladimira Jerkovića, doktorant na Filološkom fakultetu u Beogradu i direktora somborske varoške biblioteke „Karlo Bijelicki“.

Na samom početku, pozdravne riči  uputio je domaćin,  Dragan Rokvić, direktor Gradske biblioteke u Subotici te Mirko Bajić isprid Bunjevačkog media centra.

- Ova knjiga je od posebnog značaja za Sombor i naš zavičaj ali isto tako i za bunjevačku nacionalnu zajednicu kako u periodu nastanka Alternative, Povelje i Statuta Sombora u 18. veku tako i danas – istako je Vladimir Jerković.

Knjiga je izdata avgusta prošle godine i mada ne velika po obimu, ona po prvi put u somborskoj istoriografiji, sa aspekta pravne struke, ali i društvene istorije, razmatra sva tri dokumenta (Alternativu, Povelju i Statut) koja čine temeljni pravni okvir za rad gradske uprave i za funkcionisanje urbanog života varoši u skoro dvovikovnom periodu od elibertacije do završetka prvog svitskog rata.

Pridstavljajući sadržaj knjige, brojne zanimljive podatke i činjenice vezane za vrime nastanka alternative,  doc. dr Miloš Petrović je istako da:

- Alternativa je jedan vrhunski domet pre svega, prosvećenog dela vodećih ljudi bunjevačke zajednice u drugoj polovini 18. veka, i mislim da, kada bi ste danas ponudili i najvećim demokratama tako nešto da potpišu, ne verujem da bi to uradili, a što su uradili upravo vodeći ljudi bunjevačke zajednice prije tačno 266 godina.

„Alternativa, Povelja, Statut – normativni okvir somborske lokalne samouprave u periodu 1749-1918“,  je izašla u ediciji „Baština“ čije je izdavač i pokretač Gradska biblioteka „Karlo Bijelicki“ u Somboru, pisana je dvojezično, na srpskom i engleskom jeziku pa je put do čitaoca već krenio po zemljama svita od Kanade, Amerike, Holandije...

R.P.

U Velikoj vićnici Gradske kuće u Subotici u četvrtak, 10. septembra, obilužen je lip jubilej – 20 godina od reosnivanja Bunjevačke matice.

Bila je to prilika da se na jednom mistu čuje šta je to Matica radila protekle dvi decenije, al i da se diplomama, zafalnicama i poveljama nagrade oni koji su dali svoj doprinos u radu. Najvridnija priznanja, povelje, dobili su Marko Marjanušić, Tamara Babić, Đurđica Skenderović i Andrija Peić Tukuljac.

Ivan Sedlak, pridsidinik Bunjevačke matice istako je da mož bit zadovoljan onim što je urađeno u protekle dvi decenije.

– Dvadest godina je lip jubilej. Krenili smo od nule, a za dvadest godina vidimo da smo uradili dosta. Godine 1998. pokrenute su „Bunjevačke novine“, a od 2006. izdajemo dvomisečnik za nauku, kulturu i stvaralaštvo „Rič Bunjevačke matice“. Možemo se pofalit i izdavačkom delatnošću, iza nas su četrdeset četri izdanja, i to iz raznovrsni oblasti, kulture, istorije, običaja, muzike... Možemo se pofalit i sa manifestacijom „Večeri utorkom“, di smo publiki pridstavili izdavačku delatnost, imali istorijske tribine, obilužavali važne datume... Triba spomenit projekat sa dicom i za dicu „Bunjevačka lipa rič“ što je isto postala tradicija. Tu je i naš sajt na kojem se mogu nać informacije, mogu se čitat novine, a triba spomenit i zavičanju bibliotetku sa oko 3.000 naslova na bunjevačkom – istako je Sedlak i dodo:

– Imali smo važnu ulogu u rišavanju statusa Bunjevaca, osnivanju Nacionalnog savita bunjevačke nacionalne manjine...

Rođendan su Bunjevačkoj matici nuz prigodne poruke čestitali Atila Juhas, pomoćnik pokrajinskog sekretara za kulturu i informisanje, Etela Jerinkić, pomoćnica gradonačelnika Subotice zadužena za kulturu i Branko Bešlić, podpridsidnik Matice srpske, dok je Suzana Kujundžić Ostojić, pridsidnica Nacionalnog savita bunjevačke nacionalne manjine za govornicom istakla:

– Jubilej je pokazatelj da su reosnivači Matice prija dvadest godina pokrenili onaj dio koji je bio potriban, koji se bavi pisanom riči, književnošću, umitnošću, naukom i istorijom. Brojni članovi Bunjevačke matice su svojim volonterskim radom i trudom zadužili svoj narod, i za vrime koje je iza nas kroz propuštene decenije di nismo imali pravo ni zvat se svojim imenom, i za vrime koja dolazi u kojem ćemo, nadam se, stignit mnoge narode. Za velike rezultate su potribni i bolji uslovi za rad, a nji Matica mož steknit ako se bude opridilila da postane ustanova kulture u čemu bi je Nacionalni savit podržo i sa radošću prihvatio. Za velike rezultate su potribni jedinstvo i sloga u radu Matice i Nacionalnog savita, ko i sa svim udruženjima, jel naš narod očekiva više nego što smo dosad postigli.

U kulturnom dilu programa učestvovali su pisnici Bunjevačke matice, dok je Tamara Babić u pratnji TA „Sledbenici Tumbas Pere Haje“ otpivala par bunjevački pisama.

 N.S.